Διερεύνηση αλλεργιών (αλλεργικά τεστ, δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού)

Οι δερματικές δοκιμασίες (skin tests) είναι βασική μέθοδος για τη διάγνωση αλλεργιών, βοηθώντας στον εντοπισμό ουσιών που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις. Χρησιμοποιούνται κυρίως για τροφικές αλλεργίες, αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, φαρμακευτικές αλλεργίες και αλλεργίες σε τσιμπήματα εντόμων.

Τύποι Δερματικών Δοκιμασιών

1. Δοκιμασία Δερματικού Νυγμού (Prick Test)

Τι είναι:

Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος για τη διάγνωση αεροαλλεργιογόνων (π.χ. γύρη, ακάρεα, μύκητες, τρίχωμα ζώων) και τροφικών αλλεργιών.

Πώς γίνεται:

1. Εφαρμόζονται σταγόνες με αλλεργιογόνα στην επιφάνεια του δέρματος (συνήθως στο αντιβράχιο ή την πλάτη).
2. Με μια λεπτή βελόνα (lancet), γίνεται ένας μικρός νυγμός στην επιφάνεια
   του δέρματος ώστε να εισχωρήσει το αλλεργιογόνο.
3. Μετά από 15-20 λεπτά, αξιολογείται η αντίδραση (κοκκινίλα ή φουσκάλες).

• Αποτελέσματα
  • Αν εμφανιστεί οίδημα (≥3mm διάμετρος), η δοκιμασία θεωρείται θετική.

• Πλεονεκτήματα:
  • Γρήγορη (αποτελέσματα σε 15-20 λεπτά)
  • Ελάχιστα επεμβατική
  • Υψηλή ευαισθησία

• Περιορισμοί:
  • Δεν εφαρμόζεται σε άτομα που λαμβάνουν αντιισταμινικά (πρέπει να διακοπούν 5-7ημέρες πριν)
  • Δεν είναι κατάλληλη για σοβαρά αλλεργικά άτομα λόγω κινδύνου αναφυλαξίας

2. Ενδοδερμικη Δοκιμασία

• Τι είναι:
  • Μια μικρή ποσότητα αλλεργιογόνου εγχέεται ενδοδερμικά με λεπτή βελόνα.
  • Αξιολόγηση της αντίδρασης μετά από 15-20 λεπτά.

• Πλεονεκτήματα:
  • Μεγαλύτερη ευαισθησία από το Prick Test

• Περιορισμοί:
  • Υψηλότερος κίνδυνος αναφυλαξίας
  • Δεν χρησιμοποιείται για τροφικές αλλεργίες

3. Δοκιμασία Επικόλλησης (Patch Test)

• Τι είναι:
  • Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση αλλεργικών αντιδράσεων εξ επαφής, π.χ. δερματίτιδα εξ επαφής από μέταλλα (νικέλιο), καλλυντικά, φάρμακα ή χημικές ουσίες.

• Πως γίνεται:
  • Αυτοκόλλητα έμπλαστρα (patches) με αλλεργιογόνα τοποθετούνται στην πλάτη.
  • Ο έλεγχος γίνεται σε 48 ώρες και επανεκτιμάται στις 72-96 ώρες.

• Πλεονεκτήματα:
  • Χρήσιμο για αλλεργίες επαφής που δεν ανιχνεύονται με Prick/Intradermal Test.

• Περιορισμοί:
  • Αργά αποτελέσματα (χρειάζονται μέρες).
  • Δεν ανιχνεύει άμεσες αλλεργικές αντιδράσεις.

Ενδείξεις για Δερματικές Δοκιμασίες

• Αλλεργική ρινίτιδα & επιπεφυκίτιδα (γύρη, ακάρεα, μύκητες).
• Άσθμα με αλλεργική αιτιολογία.
• Τροφικές αλλεργίες (γάλα, αυγό, ξηροί καρποί, ψάρια, σόγια).
• Αλλεργία σε φάρμακα (π.χ. αντιβιοτικά, τοπικά αναισθητικά).
• Αλλεργία σε τσιμπήματα εντόμων (μέλισσα, σφήκα).
• Δερματίτιδα εξ επαφής (καλλυντικά, μέταλλα, χημικές ουσίες).

Αντενδείξεις & Προφυλάξεις

• Πότε δεν γίνονται δερματικές δοκιμασίες;
• Σοβαρό ή ανεξέλεγκτο άσθμα.
• Ιστορικό αναφυλαξίας (χρειάζεται προσοχή).
• Λήψη αντιισταμινικών ή κορτικοστεροειδών.
• Δερματικές παθήσεις που επηρεάζουν την περιοχή δοκιμής (π.χ. έκζεμα).